Cor Filippini en André van Werven over het niet verhogen van je pensioen
‘Heel vervelend, maar we kunnen het nu gewoon niet betalen’
‘Waarom worden de pensioenen bij BPFL niet verhoogd, terwijl andere pensioenfondsen dat wel doen?’ Die vraag horen Cor Filippini en André van Werven de laatste tijd regelmatig vanuit de branche. Cor en André houden zich bezig met het beleggingsbeleid van BPFL. André als investment manager van het bestuursbureau en Cor als bestuurslid en voorzitter van de beleggingsadviescommissie. Ze leggen ons graag uit hoe het zit.
Waarom kan ons fonds de pensioenen niet verhogen?
Cor: ‘Een begrijpelijke vraag. Zeker nu alles duurder wordt. Bovendien lees je in het nieuws dat veel andere pensioenfondsen hun pensioenen wél verhogen.
Bij ons fonds kan dat helaas niet, omdat onze financiële situatie nog niet goed genoeg is. We begrijpen heel goed dat dit vervelend is voor jou als deelnemer of pensioengerechtigde.
De belangrijkste oorzaak daarvan is de lage rente in de afgelopen jaren. In de pensioenregels staat dat je als pensioenfonds genoeg geld moet reserveren om later alle pensioenen te kunnen betalen. Je kunt het een beetje vergelijken met een spaardoel voor jouw eigen spaarrekening. Stel dat je over 1 jaar € 100 wilt hebben. Als de rente 10% is, kun je € 91 inleggen. Door de rente groeit het bedrag in dat jaar naar € 100. Maar als die rente 1% is, haal je dat niet. Je moet dan € 99 inleggen om je spaardoel te bereiken. Ons fonds moest door de lage rente dus veel meer inleggen om ons spaardoel te bereiken. Daar komt nog bij dat een relatief "jong fonds" als BPFL meer last heeft van de lage rente dan fondsen met gemiddeld oudere deelnemers. Dit komt omdat we voor jonge deelnemers over een langere periode moeten sparen.’
André: ‘Je kunt wel als pensioenfonds het renterisico afdekken, waardoor je minder last hebt van een dalende rente. Maar als je dit doet, is de keerzijde dat je ook minder profiteert wanneer de rente stijgt. Bijna alle pensioenfondsen dekken hun renterisico af, ons fonds ook. Het ene fonds dekt meer af dan het andere.
Toen de rente in 2015 bijna op 0% stond, hebben wij de renteafdekking verlaagd. We dachten dat de rente niet nóg lager kon worden. En bij een rentestijging zouden we dan meer profiteren. Dat pakte niet zo goed uit. De rente zakte tot onder 0% en dat bleef zo voor een lange tijd. Hierdoor daalde onze financiële buffer flink. Om erger te voorkomen, hebben we in 2022 de renteafdekking weer verhoogd. Het gevolg was dat toen de rente weer steeg, wij daar minder voordeel van hadden dan andere fondsen. Onze financiële buffer groeide dus minder snel weer aan. Ook nu zijn onze reserves nog steeds te laag om de pensioenen te kunnen verhogen.’
Hebben jullie dan de verkeerde keuze gemaakt?
Cor: ‘Op dat moment was het een logisch besluit. We hebben met verschillende specialisten goed gekeken naar de risico’s en alles goed doorgerekend. Ook toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) heeft niet afwijzend op het besluit gereageerd. Je moet ook niet vergeten dat we te maken hadden met een bijzondere situatie: rentes onder 0% komen bijna nooit voor en zeker niet voor zo’n lange periode. Op deze manier bleven we voldoen aan de wet- en regelgeving en paste het ook goed bij de risicohouding van onze deelnemers en pensioengerechtigden.’
Ook de hogere levensverwachting en de lage premies spelen een rol. Hoe zit dat precies?
André: ‘Mensen worden gemiddeld steeds ouder. Er zijn straks dus meer mensen die pensioen krijgen én over een langere periode. Daarom moeten we als fonds meer geld opzij zetten om de pensioenen te kunnen blijven betalen.
Bovendien betalen jij en je werkgever bij ons fonds niet zoveel voor je pensioen in vergelijking met andere pensioenfondsen. Onze pensioenpremie is dus relatief laag. Dat is fijn voor jou en je werkgever. Maar daardoor kunnen we niet zoveel reservegeld opbouwen als veel andere fondsen. We zorgen er wel altijd voor dat we –naar verwachting– genoeg reserves hebben voor de toekomst. Maar daarbij gaan we wel uit van een bepaalde rente. Doordat de rente de laatste jaren zo laag was, zijn de reserves nu lager dan verwacht.’
Wat doet ons fonds om de situatie te verbeteren?
André: ‘We stellen jaarlijks een herstelplan op. Daarin staat wat we doen om binnen een termijn van 10 jaar weer genoeg geld in kas te hebben. In het herstelplan leggen we bijvoorbeeld uit hoe we omgaan met het verhogen of juist korten van pensioenuitkeringen. En ook hoe hoog we de premie vaststellen. We rekenen dat allemaal goed door en gaan er dan vanuit dat deze maatregelen voldoende zijn voor verder herstel.’
Zit er in de toekomst wel weer een verhoging in?
Cor: ‘Met de pensioenregels van nu kunnen we de komende jaren waarschijnlijk niet verhogen. In het nieuwe pensioenstelsel is er minder geld in kas nodig om de pensioenen te kunnen verhogen. Dat betekent niet dat we meteen kunnen verhogen als we zijn overgegaan naar het nieuwe pensioenstelsel. Maar het kan dan wel makkelijker dan nu. Daarom willen we zo snel mogelijk overgaan naar het nieuwe pensioenstelsel: op 1 januari 2025.'
Cor Filippini en André van Werven
